Vandaag precies 35 jaar geleden, op 2 oktober 1989 om 18:00 uur werd de eerste avonduitzending van RTL Veronique Nieuws uitgezonden. Voormalig hoofdredacteur Rik Rensen schreef deze herinnering aan 35 jaar RTL Nieuws.
Ik moest vandaag denken aan het zooitje ongeregeld dat precies 35 jaar geleden om zes uur het spits afbeet met de eerste avonduitzending van wat toen nog RTL Veronique Nieuws heette. We hadden besloten die eerste uitzending een half uur voor de start op te nemen want we wilden uiterlijk goed voor de dag komen, terwijl we ook wel wisten dat in journalistiek opzicht nog van alles aan het bulletin mankeerde. Tijdens de opname liep er van alles mis: teksten klopten niet, de techniek liet ons in de steek en filmpjes werden niet op tijd of helemaal niet ingestart. En dus konden we niet anders dan die eerste uitzending ‘live’ te presenteren. Presentator van het eerste uur Jeroen Pauw las de openingstekst die door onze nestor Jaap van Meekren was opgeschreven:
“Dit wordt dan onze eerste nieuwsuitzending. We gaan veel nieuws brengen (…) Natuurlijk mag u van ons gedegen en alerte berichtgeving verwachten over de actualiteit van de dag. Soms zullen we wat dieper op de zaken ingaan, met een analyse of een duiding, maar altijd zullen we streven naar eerlijke en ongekleurde berichtgeving.”
Ik heb me in mijn 10 jaren als hoofdredacteur altijd afgevraagd waarom de Luxemburgse directie van dit eerste commerciële tv-station In Nederland nooit op de rem is gaan staan toen RTL NIEUWS (zoals ze we in 1990 zijn gaan heten) zich bleek te ontwikkelen tot een serieus en gedegen journalistiek nieuwsprogramma dat zich wilde onderscheiden door het nieuws op ooghoogte met de kijker te brengen. “Geen autoriteit opleggen, maar autoriteit veroveren,” zoals onze trainer Jaap Brand het perfect verwoordde.
Niet dat er van directiewege geen suggesties werden gedaan om de geboorte van een olifantje in Blijdorp prominent in beeld te brengen of een diep menselijk reportage te maken over Hertog Jan van Luxemburg op een moment dat deze vorst op geen enkele manier in de actualiteit stond. We namen dit soort verzoeken dan beleefd in ontvangst om ze vervolgens resoluut in de prullenbak te gooien, verwijzend naar ons redactiestatuut dat volstrekte onafhankelijkheid garandeerde. Toch denk ik dat het altijd de bedoeling is geweest van die eerste directie een programma van het type ‘Hart van Nederland’ te produceren omdat het beter bij de rest van de programmering zou passen. Maar de Luxemburgse directie had in 1990 en ’91 wel wat anders aan het hoofd dan veel oog te hebben voor de journalistieke koers van RTL Nieuws: de showprogramma’s van dat ándere station – TV10 – dat in tegenstelling tot RTL geen uitzendvergunning verwierf – werden overgenomen en moesten in de programmering worden ingepast. Om dat voor elkaar te krijgen maakte de directie overuren en lag de focus in vrijwel elke directievergadering in die tijd op sterren van John de Mol en Joop van de Ende. Dat vonden Harm Taselaar ( die in 1999 hoofdredacteur werd) en ik prima want zo konden wij met de redactie ongestoord verder bouwen aan de kwaliteit van de bulletins. Ook de redactie was niet samengesteld om een regionaal nieuwsprogramma te maken maar wat nog belangrijker was, dat de heftige internationale nieuwsontwikkelingen de gemiddelde televisiekijker in die jaren urenlang aan de buis kluisterden: van de aardbeving in San Francisco twee weken na de eerste nieuwsuitzending waar we op goed geluk verslaggever Max Westerman op af stuurden tot de val van de MUUR in Duitsland. En van de Iraakse inval in Koeweit op 2 augustus 1990, gevolgd door het luchtoffensief van de Amerikanen tegen Irak in de nacht van 16 op 17 januari 1991. Ik herinner me als de dag van gisteren de verschrikte uitroep van nieuwslezer Loretta Schrijver toen correspondent Conny Mus na afloop van een kruisgesprek zijn gasmasker afzette om snel een sigaretje te roken. De kijker kreeg hier niets van mee maar wij in de regieruimte konden de bestraffende en moederlijke uitroep van Loretta wel waarderen. In datzelfde jaar werd een coup gepleegd tegen Sovjet-leider Michail Gorbatsjov en kwam Boris Jeltsin vervolgens aan de macht. Allemaal gebeurtenissen die ‘live ‘werden verslagen.
RTL NIEUWS kon zich in sneltreintempo ontwikkelen tot een gedegen nieuwsprogramma met een corps aan ervaren verslaggevers, bureauredacteuren en productiemedewerkers.
Waren we zo goed zoals toen in menig commentaar werd geschreven? Helemaal niet! Maar we waren wel vaak als eersten op zender omdat we daarmee eer inlegden en we leerden razendsnel. Veel eerder dan ik zelf ooit voor mogelijk had gehouden stond daar een nieuwsmachine die 35 jaar later nog steeds de ruggengraat van de zender vormt. Dat is een felicitatie waard aan de huidige nieuwsredactie en aan al diegenen die RTL NIEUWS hebben vormgegeven tot het programma dat het nu is.
Herpublicatie met toestemming van Rik Rensen
Geef als eerste een reactie