RNW Media, de opvolger van de Wereldomroep, nam deze maand afscheid van tweederde van zijn medewerkers; 61 van hen gaan op zoek naar ander werk, 31 blijven aan de slag in het hoofdkantoor in Hilversum. Een flink deel van het werk wordt verplaatst naar Afrika en het Midden-Oosten. Volgens sommige oudgedienden is dit de laatste etappe in de pijnlijke ondergang van de oude Wereldomroep. Maar volgens de nieuwe garde het langverwachte begin van een mooie, nieuwe toekomst.
Jacqueline Lampe is sinds september de nieuwe directeur van RNW Media. Met een achtergrond bij uitgever VNU en ontwikkelingsorganisatie Amref Flying Doctors Nederland, werd Lampe begin dit jaar binnengehaald als de nieuwe programmadirecteur. Nu is ze in haar eentje de hoogst verantwoordelijke erfgenaam van bijna 70 jaar Wereldomroep. Haar voorganger, Robert Zaal, is onlangs vertrokken.
Vier jaar geleden hield de oude Wereldomroep op te bestaan. Meer dan 300 medewerkers verloren hun baan. Zestig anderen mochten blijven, met een nieuwe missie: het informeren en samenbrengen van jonge mensen in landen waar de vrijheid van meningsvorming en meningsuiting beperkt is. Vier redacties gingen aan de slag met internet en radio richting Afrika, het Midden-Oosten, Midden-Amerika en China. Het doel was, en is, om jongeren door goede informatie en veilige, online ontmoetingsplaatsen actief te laten bijdragen aan een betere samenleving.
Mooie idealen, maar op het eerste gezicht toch een stuk vager dan bijvoorbeeld het inenten van baby’s, zoals Amref Flying Doctors deed. Jacqueline Lampe: “Dat lijkt concreter, maar met het inenten van baby’s begint het pas. Het is maar een eerste stap op weg naar je einddoel. Net als verhalen de wereld in zenden, zoals hier vroeger gebeurde. Het is een begin, maar waar het uiteindelijk om gaat is dat je het gedrag van mensen positief verandert. En daar komt heel wat meer bij kijken.”
RNW Media heeft twee speerpunten: Seksuele rechten & gezondheid en Democratie & mensenrechten. Het Love Matters programma en het Citizen’s Voice programma draaien nu een aantal jaren, met eigen websites, blogs, journalistieke projecten en social media in vele talen, bijna altijd in nauwe samenwerking met lokale partners die het programma later overnemen.
Lampe is trots op wat die oude Wereldomroepers in hun nieuwe missie hebben bereikt. “We hebben twee grote programma’s neergezet waarmee we vele miljoenen jongeren hebben bereikt in gebieden waar dat niet zo eenvoudig is. Dat zijn echt enorme aantallen, als je dat vergelijkt met het bereik van andere NGO’s. In Kenya bijvoorbeeld, daar hebben we een half miljoen jongeren bereikt. En dat zijn jonge mensen die regelmatig bij onze media terugkomen, reageren, met elkaar in gesprek gaan, meedoen in het maatschappelijk debat.”
“Waar het om gaat is dat wij onderwerpen bespreekbaar maken die voor die jongeren ongelooflijk belangrijk 
zijn, of het nou gaat om seksuele taboes of over mensenrechten. En we zien dat dat lukt. Doordat we vooral nieuwe media gebruiken kunnen we ook meten dat het werkt.”
Ook donor Buitenlandse Zaken is tevreden over de resultaten van vier jaar RNW Media. Na een stevige externe evaluatie, in 2015, wil Den Haag de Hilversumse NGO nog eens vier jaar steunen. Daarna moet RNW Media onherroepelijk op eigen benen verder. Dus met geld van andere internationale partners en donoren.
De overgang van publieke omroep naar NGO verliep de afgelopen jaren niet altijd rimpelloos. Er was, zeker in het begin, onduidelijkheid over missie en werkwijze. Aanhangers van de journalistieke aanpak gaven zich niet snel gewonnen. De eerste programmadirecteur kon na minder dan een jaar vertrekken. Directie en ondernemingsraad kwamen herhaaldelijk met elkaar in botsing over arbeidsvoorwaarden en toekomstvisie. Volgens sommige ingewijden waren die groeipijnen onvermijdelijk, doordat de keuzes van 2012 niet scherp genoeg waren geweest. Te veel doelgebieden, te veel taken, te veel Hilversum, te weinig regio. Bovendien waren sommige medewerkers wel gemotiveerd, maar niet altijd gekwalificeerd voor de nieuwe taken. De organisatie die in 2012 was ontworpen sloot niet helemaal aan bij het plan dat destijds werd gemaakt, beaamt ook Jacqueline Lampe. “Maar ik denk dat men toen ook niet verder kón gaan.”
Toch groeide de afgelopen jaren het besef dat het beter kon, beter móest. Lampe: “Eigenlijk was iedereen in dit bedrijf er wel van overtuigd geraakt dat we het zwaartepunt van ons werk moesten verplaatsen van Hilversum naar de regio’s waar we ons op richten. Hier de lijnen uitzetten, faciliteren, coördineren, en dáár het werk doen, samen met lokale mediapartners. Ik vind het echt indrukwekkend dat bijna iedereen die hier werkt dat principe ondersteunt. Misschien dat sommigen zich pas later realiseerden wat dat voor henzelf betekende. Dus dat ze hun baan zouden verliezen. Ja, dat is hard. We hebben een paar moeilijke weken achter de rug waarin we van veel collega’s afscheid hebben genomen. Ik ben onder de indruk hoe snel de meeste mensen hier hebben geaccepteerd welke keuzes er zijn gemaakt.”
Het doelgebied van RNW Media is de komende jaren beperkt tot 12 landen in het Midden-Oosten, Afrika en China. De laatste radioprogramma’s naar het Midden-Oosten en Midden-Amerika zijn gestaakt. “Natuurlijk zijn sommige collega’s droevig over het eind van, zeg maar, de historische producten. Dat snap ik,” zeg Lampe. “Daar heeft deze organisatie in bijna 70 jaar een fantastische reputatie mee opgebouwd. Dat is je legacy. Maar het is ook de basis waarop wij nu verder kunnen gaan. Informatie brengen of mogelijk maken in gebieden waar het vrije woord onder druk staat, dat is altijd de missie van de Wereldomroep geweest. En dat blijft de rode draad in alles wat we doen, in de beste traditie van deze organisatie.”
foto Jacqueline Lampe: Sandesh Bhugaloo
Geef als eerste een reactie