Ruth Zwart-Tak: ‘Mijn identiteit ligt bij de EO’

Na bijna een halve eeuw neemt producer Ruth Zwart-Tak afscheid van haar zo geliefde Evangelische Omroep. Spreekbuis sprak haar in haar laatste werkweek.

Met 46 jaar bent u de medewerker, die het langst bij de EO werkt. Hoeveel anders in de Evangelische Omroep anno 2019 ten opzichte van 1973?
Ach, wat was dat een andere tijd… Toen ik bij de EO kwam werken, begon ik op de redactie van Visie. In die tijd knipten en plakten wij nog de programmakopij en waren eindeloos bezig met wijzingen en aanvullingen. ANP kwam regelmatig langs met een koffer vol foto’s en ook diverse adverteerders. Op mijn bureau stond nog een ouderwetse typemachine waar je vooral geen fouten op moest maken want dan kon je weer opnieuw beginnen. Op de muur hing een tegeltje met de spreuk: ‘God schiep de tijd, over haast werd niet gesproken’. Er was één telefoontoestel op de afdeling; er lag dus regelmatig een briefje op mijn bureau dat ik iemand moest terugbellen.

Wat ik ook nooit zal vergeten was de conciërge. Een aparte man in een grijze stofjas die de prullenbak leegmaakte. Hij had veel katten thuis en als er een nestje was deelde hij kittens uit aan collega’s.

Af en toe maakten we zelf een paar emmers met sop om de afdeling schoon te maken en ik heb zelfs een keer de gordijnen mee naar huis genomen om te wassen. Op de bovenste verdiepingen waren er nog wastafels op de kamers waar een collega planten kweekte en stekjes uitdeelde.

Ik zie Wessel Dekker van ‘De Trekvogels’ nog rijden op zijn Mobylette zwaar beladen met LP’s op weg naar de studio. De hele dag reed er een chauffeur door Hilversum heen voor het rondbrengen van interne enveloppen met post voor collega omroepen. Het is bijna niet meer voor te stellen in ons digitale tijdperk.

Enerzijds is er dus een hoop veranderd. Anderzijds is de EO nog steeds hetzelfde; bij binnenkomst in het gebouw staat de tekst gebeiteld in steen: ‘Gij zult mijn getuigen zijn’. Ik vind dat zo mooi. Ik kijk daar altijd naar. En de gedrevenheid van toen is er nu nog steeds.

Wat zijn uw leukste herinneringen in uw bijna halve eeuw durende omroepcarrière?
Toen er ongeveer 70 mensen bij de EO werkten, begin jaren 80, hadden we nog de C status. Hoe meer leden, hoe meer zendtijd we kregen. ’s Avonds gingen we met elkaar bellen om meer leden binnen te halen… en met succes. In de hal stond een ‘meter’ zodat je elke ochtend bij binnenkomst kon zien hoeveel nieuwe leden erbij gekomen waren. Wat een saamhorigheid. We waren echt een team met een missie. Wat was ik trots dat ik bij deze groep hoorde. Het voelde als familie. Het was zo mooi om vanaf het begin betrokken te zijn geweest bij de groei van de EO naar het mediabedrijf dat het nu is en waar nog steeds gewerkt wordt aan de missie van de EO.

Daarnaast heb ik de mooiste herinneringen aan mijn collega’s. Wat heb ik een geweldige tijd gehad. We hebben bijvoorbeeld een keer met het ‘createam’ ‘n Zomerzotheid’ van Cissy van Marxveldt opgevoerd in een theatertje in Kortenhoef. Alleen de repetities al waren geweldig! De zaal zat helemaal vol! Ook ben ik nog quizmiss geweest bij het TV programma ‘Holland ze zeggen’. Dit programma werd op locatie opgenomen en gepresenteerd door Marianne Glashouwer en zo gingen we alle provincies af. Bordjes aanwijzen, bloemen uitreiken en zoenen.

Al op zesentwintigjarige leeftijd werd bij u voor het eerst borstkanker geconstateerd. Ondanks alles bent u met uw positiviteit en uw geloof God nooit kwijtgeraakt. Staat u na deze ziekte en genezing anders in het leven?
Ja ik ben mij bewust van de kwetsbaarheid van het leven. Het was een moeilijke periode om op zo’n jonge leeftijd borstkanker te krijgen. We waren net een jaar getrouwd en zaten vol met plannen en idealen. Dan word je plotseling stilgezet en geconfronteerd met de dood. Mijn man Jaap was geweldig voor mij en ook onze familie en vrienden. We woonden in die tijd in Hilversum, vlakbij de hei. De dokter had gezegd dat ik veel naar buiten moest gaan dus Jaap kocht een hond. Zo lief van hem. Ik zwierf dus uren over die hei en dat deed mij erg goed. Dat gaf mij ook veel tijd om na te denken en te bidden. Ik heb mij nooit alleen gevoeld.

Ik heb ook veel steun ondervonden van collega’s. Ik kreeg een kaartje van een meisje die ik eigenlijk niet kende, ze schreef mij: de hele EO bidt voor jou’ Ja ik voelde mij gedragen door God en dat is nooit meer anders geworden. Hij is er altijd bij geweest.  We hebben later nog twee gezonde kinderen gekregen.

In hoeverre staat God nog centraal bij de Evangelische Omroep?
De EO wil nog steeds verhalen vertellen over God om levens te veranderen en is ervan overtuigd dat Zijn liefde voor iedereen is. De laatste periode heb ik veel inspirerende mensen ontmoet bij Radio 5 en ik heb mij bij de gastenresearch altijd afgevraagd of we met het verhaal van de gast iets moois kunnen overbrengen van Gods liefde aan de luisteraar. Maar ook waar je tegenaan loopt als christen of de vragen die je hebt.

Dat God centraal staat zie ik ook bij de collega’s. Ik heb met zoveel mensen samengewerkt met een verschillende kerkelijke achtergrond maar altijd was daar die verbinding en dat gezamenlijke doel met respect naar elkaar toe. Natuurlijk waren er ook verschillen van inzicht maar dat heeft nooit belemmerend gewerkt.

Deze week wordt in Den Haag de toekomst van de publieke omroep besproken. Verwacht u dat publieke omroepverenigingen en het pluriforme bestel ook in de nabije toekomst blijft bestaan?
Ik kan niet in de toekomst kijken maar ik zou het vreselijk vinden als we als EO beperkt worden in het vertellen van inspirerende verhalen. Verhalen die de harten raken van alle mensen in Nederland, gelovig of niet. We zijn uniek in Nederland en in de wereld. We maken zulke mooie programma’s. Zoals The Passion. Ik vind het ontroerend mooi dat dit zo verbindend werkt en zoveel mensen bij elkaar brengt. Of je het verhaal van Jezus voor het eerst hoort of dat je het al je hele leven kent. Dat is toch prachtig! Op die momenten ben ik ongelooflijk trots op de EO dat ze dit toch maar voor elkaar hebben gekregen.

Wat gaat u het meest missen?
Alles denk ik. Mijn identiteit ligt bij de EO. Ik ben daar op de stoep geboren en het gebouw voelt voor mij als een tweede jas. Ik kan mij er nog niet zoveel bij voorstellen. Door de programma’s, oud collega’s en mijn lieve dochter Anne-Mar zal ik mij zeker verbonden blijven voelen met de EO.

Na deze week bent u met pensioen Wat zijn u plannen na meer dan 40 jaar omroepwerk?
Ik denk dat ik eerst een tijdje niks ga doen. Gewoon even helemaal niks met wat boeken binnen handbereik die ik altijd nog wilde lezen. Oh ja, en ik wil heel graag Spaans leren.

En dan komt er zeker wel weer iets op mijn weg. Misschien iets in de productionele sfeer…ik weet het niet en wacht het even rustig af. Ik kan mij altijd nog melden als vrijwilligster bij de EO of bij een andere organisatie nadat we een mooie reis gemaakt hebben.