Showbizzmoord houdt mediastad nog steeds bezig

Wie zit er achter de gewelddadige dood van platenbaas Bart van der Laar? Noem zijn naam en artiesten vertellen over het mysterie rond de flamboyante muziekproducent. Het leidde tot een gerechtelijke dwaling, waardoor iemand jaren onschuldig vast zat. Nu is er een podcast over de zaak.

In de podcastcrimi ’De Showbizzmoord’ ontrafelen journalisten Lammert de Bruin en Babs Assink de bijna veertig jaar oude misdaad. De Bruin: „De combinatie van sterren, drugs, prostitutie, geld en macht intrigeert iedereen.”

De feiten:

Op 10 november 1981 wordt de succesvolle platenproducer Bart van der Laar door zijn secretaresse/huisgenote gevonden in zijn keuken van zijn woning aan de Graaf Florislaan in Hilversum. Hij is zwaar gewond en ligt in een plas bloed op de vloer. Er is een kogel door zijn hoofd geschoten. Drie dagen later overlijdt hij in het ziekenhuis. Hij is dan 36 jaar. De dader is nog altijd onbekend.

Het slachtoffer:

Bart van der Laar is geboren en getogen in Noord-Brabant. Hij belandt eerst in de showbusiness in Vlaanderen. Daar werkt hij als dj voor de Belgische piratenzender ’Mi Amigo’ en neemt hij als zanger een paar platen op, in een poging als artiest door te breken. Ook presenteert hij een tv-programma over auto’s, dat op de Vlaamse tv te zien is. „Al gauw ontdekt hij dat er achter de schermen meer te verdienen valt dan in de schijnwerpers”, zegt programmamaker Lammert de Bruin, na maanden speurwerk. „Daarom werd hij manager bij een platenmaatschappij. Kort daarna koos hij ervoor om zelf platenproducent te worden. Met een compagnon begon hij een eigen platenlabel. Aanvankelijk was dat een groot succes.” Met artiesten als Benny Neyman, Lenny Kuhr, Corry Konings, de meidengroep Babe en gitarist Francis Goya in ’zijn stal’, scoort zijn bedrijf hit na hit. Babs Assink: „Hij was charmant, hij was handig, hij zag er goed uit en wist met een vlotte babbel iedereen in te pakken. Daarom werkten artiesten graag met hem.” Lammert de Bruin: „Hij had een gouden gehoor. Als iemand met een liedje naar hem toe kwam, hoefde hij maar even te luisteren om te beoordelen of het een hit kon worden.”

Dankzij het succes stroomt het grote geld zijn kant op. „Het was de tijd dat je miljonair kon worden als je een grote hit scoorde”, schetst De Bruin. „De platenindustrie was toen big business.”

Bart van der Laar gaf het geld ook uit als water. De Bruin: „Hij gaf geruchtmakende feesten met drank, drugs en jongensprostituees.” Hij was ook niet te beroerd om zijn rijkdom te etaleren. Zo liet hij zich graag in grote limousines rondrijden, trakteerde hij vrienden op champagne-ontbijtjes en bestelde hij prijzige kreeften alsof het broodjes kaas waren.

Assink: „Zijn wc hing vol met certificaten die stuk voor stuk aantoonden dat hij met een Concorde naar Amerika was gevlogen. Een ticket voor zo’n vliegtuig kostte toen zeker tienduizend gulden.” Waarmee zijn toilet een schaamteloze etalage was die bezoekers duidelijk maakte dat hun gastheer voor tonnen aan vliegreizen had gemaakt.

Het politieonderzoek:

Na de moord pakt de politie flink uit om de zaak op te lossen, vertellen de journalisten. „In het begin werden er honderd rechercheurs op gezet. Omdat ze geen idee hadden in welke hoek ze moesten zoeken, werden alle mogelijkheden in kaart gebracht. Zo is de halve Nederlandse artiestenwereld bij het politiebureau van Hilversum langs geweest om verklaringen af te leggen.”

De mogelijke motieven:

„Het lastige van de zaak is dat er diverse motieven kunnen zijn”, zegt Assink. „Want vlak voor zijn dood had Van der Laar ruzie met ongeveer iedereen die hij kende.”

Eerst het zakelijke motief: „Na het aanvankelijke succes van zijn platenbedrijf, ging het al snel bergafwaarts”, weet De Bruin. „Hij kreeg een aanvaring met zijn compagnon en er zijn aanwijzingen dat Van der Laar in duistere zaken zat. Zoals de witte platenindustrie.” Dat was een circuit waarin buiten medeweten van de artiest, de tekstschrijver en de componist naast de gewone platen ook extra exemplaren werden geperst en verkocht, waarvoor de rechthebbenden geen cent kregen. De witte platenbazen konden zo de centen rechtstreeks in hun zak steken. „Wie in die business zat, verdiende bakken met geld en liet grote villa’s in ’t Gooi bouwen”, aldus De Bruin. „Maar die handel ging natuurlijk ten koste van de artiesten en de liedjesmakers die het werk hadden verricht.” Daarnaast zijn er meer schimmige zaken rond Van der Laar. Zo beschuldigen tekstschrijvers de platenbaas ervan dat hij zichzelf ten onrechte presenteert als hit-schrijver door op platenhoezen zijn eigen naam te vermelden als tekstdichter. Ook bij teksten van anderen.

Dan het relatiemotief: „Omdat Van der Laar jongensprostituees over de vloer liet komen, gingen er schimmige verhalen over hem rond. De één was verliefd, de ander jaloers.”

Ook was er het drugsmotief: „Van der Laar was een gebruiker. Iedereen wist dat er bij zijn feestjes niet alleen drank, maar ook flink verdovende middelen voor handen waren. Dus dook het gerucht op over onbetaalde partijen drugs. Zijn secretaresse wist dat hij dreigtelefoontjes kreeg en dat hij soms werd achtervolgd. Uit welke hoek de dreiging kwam, bleef een raadsel.”

De beloning:

Als het rechercheonderzoek stagneert, komen artiesten met een bijzonder initiatief: ze loven een beloning van 20 duizend gulden uit voor de gouden tip die leidt tot de arrestatie van de dader.

De bekentenis:

Het onderzoek lijkt vast te zitten als verpleegkundige Martien Hunnik zich na een uitzending van ’Opsporing Verzocht’ bij de recherche meldt. Hij is dan 22 jaar en vertelt de politie dat hij als prostituee bij de platenbaas over de vloer kwam en dat hij meer weet van de zaak. De recherche ziet hem al gauw als verdachte. Na stevige verhoren legt hij een bekentenis af. Later trekt hij die weer in en beweert hij dat de bekentenis door rechercheurs is afgedwongen. Zijn moeder was destijds ziek. Met de toezegging dat hij na het afleggen van een bekentenis naar haar toe kon, zou hij door de knieën zijn gegaan.

In 1984 wordt hij in hoger beroep veroordeeld tot twee jaar celstraf plus tbs, voor de doodslag op Van der Laar. Bijna acht jaar zit hij vast in gevangenissen en klinieken. Hij blijft beweren onschuldig te zijn. Waarom hij dan toch een bekentenis aflegde? „Hij zegt dat hij onder druk is gezet”, zegt Assink. En waarom belde hij naar de politie? „Dat was een schreeuw om aandacht. Hij was erg labiel in die tijd. En hij kon die 20 duizend gulden ook wel goed gebruiken.”

Uiteindelijk oordeelt de Hoge Raad dat de zaak heropend moet worden. Uit nieuw onderzoek blijkt dat Hunnik de moord niet gepleegd kán hebben: hij heeft een alibi dat duidelijk maakt dat hij op het moment dat het pistoolschot werd gelost niet ter plekke kan zijn geweest. In juni 2016 volgt de vrijspraak. Hunnik zegt dan dat de staat hem 33 jaar van zijn leven heeft afgenomen omdat justitie hem al die tijd als moordenaar heeft afgeschilderd. Hij eist financiële compensatie.

De podcast:

Komende dinsdag gaat de zevendelige podcast ’De showbizzmoord’ online, met het verhaal achter deze zaak, verteld door Lammert de Bruin en Babs Assink (Avrotros NPO Radio1). Hierin laten ze showbizzkenners als Peter Koelewijn, Eddy Ouwens en Babe-zangeres Gemma van Eck aan het woord over hun collega en vriend Van der Laar. Advocaat Geert-Jan Knoops – die de veroordeelde vrij pleitte – belicht de fouten die in deze zaak zijn gemaakt. Ook Martien Hunnik zelf, die onterecht voor deze moord werd veroordeeld, doet zijn verhaal. Net als Diederik Aben , advocaat-generaal van de Hoge Raad die de zaak opnieuw bekeek. „Omdat er zo veel spannende invalshoeken zijn, is dit verhaal heel geschikt voor een podcast”, meent De Bruin. „Daar komt bij dat we alle afleveringen kunnen omlijsten met de muziek die Bart van der Laar produceerde, zoals Benny Neyman, Babe, LUV, Lenny Kuhr en Francis Goya.

De hamvraag:

Op de hamvraag wie er wél achter de dood van de platenbaas zit, gaan de podcastmakers (nog) niet in. Assink: „ In de laatste aflevering maken we de balans op.” Inmiddels gaan er geruchten dat een voormalige zakenpartner de moord heeft laten plegen om een financieel geschil ’af te rekenen’. Klopt dat? „Het zou kunnen… Maar er waren er zoveel met een motief om hem iets aan te willen doen.”

De Bruin stipt aan dat het voor de juridische afwikkeling niet meer uitmaakt, omdat de zaak is verjaard. „De mensen die erachter zitten, zijn er dus voor altijd mee weggekomen.”

De Showbizzmoord, een zevendelige podcastserie van AVROTROS en NPO Radio 1, is vanaf dinsdag 19 mei wekelijks te horen. Onder meer via nporadio1.nl/podcasts/de-showbizzmoord