Voor de televisiepers was 2015 een jaar waarin het tonen van schokkende beelden en het volgen van actuele dramatische ontwikkelingen vaak bijna aan de orde van de dag was. De ‘ratrace’ rond televisienieuws is door de huidige ontwikkeling die de sociale media doormaken alleen maar verhevigd. Reden voor Spreekbuis.nl om met media-ethicus Huub Evers, lid van de Raad voor de Journalistiek, te kijken naar de manier waarop zich de pers zich daarin heeft gehouden.
“Ik kan niet zeggen dat de pers terughoudender is geworden in alles wat is voorbijgekomen op televisie het afgelopen jaar. Denk aan de onthoofdingen van IS, de terroristische aanslagen in Parijs of schietpartijen in de Verenigde Staten. Ik ben ook geen voorstander van het achterhouden van beelden”.
Parijs
“Vreselijke dingen moet je kunnen laten zien. De meest gruwelijke details ook weer niet, maar je moet wel altijd de mogelijk hebben om daarin de keuze te maken. In Parijs ging het vooral om over het melden van details van activiteiten van de politie om terroristen niet wijzer te maken dan ze toch al zijn. Dat is iets anders. Maar daar geldt ook wel dat de pers zich niet moet laten muilkorven om het stilzwijgen te bewaren”.
“Zoals cameraploegen onlangs toegang kregen tot de persoonlijke woonomgeving en bezittingen van terroristen in San Bernardino is eigen aan de manier waarop men in Amerika omgaat met criminaliteit en verdachten. In Nederland zijn we terughoudend. We noemen de namen niet volledig, we hebben de balkjes en maken verdachten onherkenbaar, dat is bij ons heel anders. Ze zitten er daar al bovenop als een verdachte van een diefstal wordt opgehaald”.
Asielzoekers
Over de verslaglegging van de visuele pers bij emotionele openbare bijeenkomsten over de komst van asielzoekers : “Dat moet je kunnen laten zien en horen. Je hebt het over gemeentebeleid. Je kunt altijd, als het niet LIVE is, selecteren en meer de zakelijke kant van de discussie tonen. Maar ook dan hoort de emotie erbij. Bij een avond voor nabestaanden van de MH17 ramp of andere slachtoffers ligt dat weer anders”.
Claimcultuur
In de zaak Dascha ( het meisje dat in Hilversum door een trein werd gegrepen) kwam de claimcultuur op de Nederlandse televisie om de hoek kijken. “Dat een televisieprogramma als Pauw een optreden van de familie Graafsma exclusief wil hebben voor de landelijke media, begrijp ik wel, omdat je als rubriek op de late avond niet gasten wil dat al overal anders te zien zijn geweest”.
“Als ik adviseur van de familie was geweest zou ik ook wel voor maximale aandacht gaan, maar op de koop toe nemen dat zoiets kan gebeuren. In dit geval zocht de familie zelf nadrukkelijk de publiciteit. Ik vind dat de pers overigens hier terughoudend is gebleven, zeker omdat het om mogelijke zelfdoding ging”.
Social media
Tenslotte die social media. Die houden zich veelal niet aan journalistieke afspraken en dat is een groeiend probleem voor de traditionele audiovisuele pers, meent Evers. “Die heeft een eigen verantwoordelijkheid en eigen morele spelregels rond privacy. Dat de social media daar anders mee omgaan, dat zal alleen maar sterker worden.
“Je moet als journalist je afwegingen ook steeds sneller maken. Ondertussen worden redacties steeds kleiner en de werkdruk groter. De mogelijkheid om met een collega te overleggen is veel minder aanwezig . De druk op beslissingen zal steeds groter worden”.
Geef als eerste een reactie