Ton Verlind: ‘Arie rijgt een nieuwe kraal aan de wurgketting om de nek van de NPO’

Dom, dom, dom. Er zijn geen andere woorden te bedenken voor het plan van minister Arie Slob met de publieke omroep. Die mag, als zijn uitgelekte plannen doorgaan, in het vervolg alleen nog reclame uitzenden tussen 20.00 en 24.00 uur. Daarmee levert de omroep 60 miljoen aan reclame-inkomsten in, waarvan 40 miljoen door de overheid wordt gecompenseerd zodat een nieuwe bezuinigingsopdracht van 20 miljoen op tafel ligt.

Weet de minister wel waarover hij het heeft?
Wat de minister kennelijk niet weet, omdat hij geen verstand van programmeren heeft en misschien ook wel niet van de publieke omroep (een genoegen dat hij deelt met een groot deel van de volksvertegenwoordiging); dit zal een averechts effect hebben. Ton F. van Dijk, in het verleden netmanager en bedenker van het huidige programmeringsmodel, wijst er in zijn column  in HP/DE TIJD op dat de plannen van Slob de publieke omroep commerciëler maken in plaats van relevanter. Het geld zal straks verdiend moeten worden in een kleiner tijdsbestek. Dat is nadelig voor de programmacategorieën die niet als cashcow beschouwd kunnen worden. Daaronder vallen: nieuwsprogramma’s, documentaires, bijzondere films, risicovolle experimenten met nieuwe programmasoorten, geschiedenis en nog wat van dit soort genres, dus precies die programma’s waarvoor de publieke omroep is opgericht. Programmering die er toe doet gaat verder naar de randen van de nacht, ouderen worden als ongewenste kijkers (want voor de reclameboys niet interessant) verder van de publieke netten verdrongen ten faveure van een jonger publiek, dat overigens nu al op een holletje wegloopt bij de publieke netten, omdat deze generatie weinig met traditionele televisie heeft. Dat wordt dus minder ‘Heel Holland Bakt’ en meer ‘Hoe kan ik de partner van mijn vriend verleiden’.

Het nieuwe beleid van Slob is een premie op publiekstrekkers, gericht op een jong publiek, want vooral die leveren geld op. In het algemeen betekent het veel gebral, grote ego’s, getormenteerd gedrag, niet kritisch, meewaaiend in de mainstream en politiek correct; dus alles waarvan je hoopt dat de publieke omroep er een wal tegen opwerpt.

Sterfhuisconstructie voor het derde net
O ja: dan is er nog het derde net dat zich ontwikkelt tot het weeskindje van de omroep. Slob wil ervan af. Maar zoals vaak in de politiek, ontbreekt de moed om eerlijk te zijn over de bedoelingen. Daarom wordt een omweg bewandeld, een doekje voor het bloeden. Op het derde net krijgen de regionale omroepen een plek om hun zegerijke werk te delen met het totale –zij het sterk afkalvende- Nederlandse kijkerspubliek. Ook dat is een onzinplan. Alle regionale zenders kun je nu al bekijken via digitale televisie of internet. Ik denk dat er mondjesmaat gebruik van wordt gemaakt want uit onderzoek blijkt dat het een inwoner van Hilversum een zorg zal wezen wat er in Den Helder gebeurt, tenzij het van belang is en dan zien we dat wel in Het Journaal. Kortom; het gaat niet werken. Het is een sterfhuisconstructie die uiteindelijk leidt tot de definitieve ondergang van het derde net.

De leeuw klinkt als een verwarde muis
Het kan allemaal gebeuren omdat een echte visie op wat publieke omroep zou moeten zijn ontbreekt. In de politiek, maar ook bij de top van de publieke omroep zelf. Die moet al jaren machteloos toezien hoe het bouwwerk steentje voor steentje wordt afgebroken. ‘Ik ga vechten als een leeuw’, zegt voorzitter van de Raad van Bestuur van de publieke omroep Shula Rijxman in een van de ochtendkranten. Maar vechten waarvoor? Haar opmerking klinkt niet als de brul van een leeuw, maar hooguit als het piepje van een verwarde muis. Trouwens ook niet helemaal zuiver op de graat, omdat deze Raad van Bestuur er alles aan heeft gedaan om de omroepen van hun invloed en kleur te ontdoen. Pluriform is de publieke omroep allang niet meer: steeds dezelfde visies van dezelfde mensen binnen hetzelfde politieke frame, randstedelijk geörienteerd met een elitaire, dus beperkte visie op diversiteit,

Leugenachtig dossier
Er is geen leugenachtiger dossier dan dat rond de publieke omroep. Tranentrekkend zijn de pleidooien voor diversiteit en pluriformiteit. En de lofzang op het belang van individuele, onafhankelijke omroepen. In werkelijkheid rijgt Arie Slob een nieuwe kraal aan de wurgketting om de nek van wat ooit een goed bestel was.

Ton Verlind is een Nederlands journalist, voormalig verslaggever, presentator, eindredacteur van Brandpunt, hoofd informatieve programma’s en mediadirecteur.

PS: Mijn kritiek betekent niet dat ik afstand neem van de publieke omroep. Wie zoekt vindt heel veel mooie en relevante programma’s, waarvoor hulde aan de makers, maar politiek en beleidsmatig is het een janboel.