Hij mag dan nu 67 zijn, Jan Slagter is nog lang niet toe aan stoppen. Sterker nog, nu zo ongeveer heel Nederland naar de programma’s van Omroep MAX kijkt, vindt hij het tijd voor een groot Europees platform.
‘Ondanks corona kan er veel’, zegt Slagter vanachter het computerscherm op zijn kantoor op het Hilversumse Media Park. ‘We houden ons op kantoor en bij het maken van de programma’s aan alle regels, zoals afstand houden en handen wassen. De koffieautomaten zijn uit de smalle gangen gehaald en we gebruiken geen aparte kleedkamers meer, want die zijn te klein. Ongeveer twee derde van onze mensen werkt vanuit huis, we houden veel contact en kijken hoe we hen kunnen helpen. Zelf ben ik wel op kantoor en heb ik het drukker dan ooit met deze omstandigheden. Het vraagt veel creativiteit, maar we kunnen toch de programma’s maken. Ik ben wel zelf bewust minder op televisie nu, ik vraag me bij alles af: is het nodig dat ik op tv kom, heb ik wat te melden, toe te voegen?’
Maar al is hij zelf minder vaak te zien, er zijn plannen genoeg voor nieuwe tv-programma’s. ‘Ik heb de NPO bijvoorbeeld voorgesteld om, nu we door corona niet naar concerten kunnen, op Palmzondag de Matthäus Passion van Bach uit te zenden, met het orkest van Ton Koopman, koor en solisten. Vond de NPO een mooi plan, dus dat gaan we doen. We gaan ook weer een programma maken over de Keukenhof, en over het Vredespaleis, zoals we vorig jaar het Paleis op de Dam hebben gehad.’
Steunpilaar
Slagter, die net als andere omroepvoorzitters wel eens kritische noten over de NPO heeft gekraakt, is tevreden over de huidige verhoudingen in Hilversum. ‘Ach we zijn het wel eens met elkaar oneens, maar dat is geen probleem. We praten het uit. Maar wij kunnen altijd de programma’s maken die wij belangrijk vinden.’ Dat ligt mede aan politiek Den Haag, signaleert hij. ‘De huidige minister, Arie Slob, heeft een bredere visie dan de vorige, Sander Dekker. Minister Slob ziet het belang van de omroepen en van de programma’s die ze maken, de NPO faciliteert de omroepen.’ En in de relatie met de NPO helpt het natuurlijk dat Omroep MAX een reeks populaire programma’s weet te maken. Slagter: ‘We zijn een belangrijke speler voor de NPO, we maken goede programma’s die veel kijkers trekken. Omroep MAX is een betrouwbare partner, die kwaliteit levert. Ik ben in het begin misschien wel eens gezien als een buitenbeentje in het bestel, maar Omroep MAX is inmiddels een steunpilaar.’
Steunpilaar wel, maar een zuil, nee, dat is Omroep MAX niet. Slagter zou ook niet terug willen naar de tijd van de verzuiling, maar een duidelijke profilering van de publieke omroepen is wel gewenst. ‘De oude organisatie rond bijvoorbeeld godsdienstige stroming is achterhaald. Van het oorspronkelijke karakter is weinig meer over. Ik zeg wel eens: het bestel heeft wel een voordeur, maar geen achterdeur. Maar ik begrijp ook wel dat het lastig is om te zeggen dat je missie erop zit en dat je plaats moet maken. Ik vind dat het publieke bestel open moet blijven voor nieuwkomers, en dat de omroepen een duidelijke missie moeten hebben. Je kunt niet volstaan met de mededeling dat je er voor iedereen bent, Nederland is heel divers. En als ze voldoen aan de eisen van de wet, een positief advies krijgen en kunnen aantonen dat ze iets brengen op radio en televisie dat er nu niet is, dan zijn nieuwe omroepen zoals Ongehoord en Zwart welkom. Het bestel moet een afspiegeling zijn van de maatschappij. Ik vind het dan ook zorgelijk dat Den Haag de ledeneis steeds verder verlaagt. Dat maakt het te makkelijk om in het bestel te blijven als je er eenmaal in zit. Omroep MAX heeft meer dan 400.000 leden, dat zijn er meer dan alle politieke partijen er bij elkaar opgeteld hebben. Dat zegt wel iets, en we zijn net weer een ledenwerfcampagne gestart. Als je mensen maar wat te bieden hebt, worden ze nog wel lid van een vereniging, ook jongeren. Mensen willen best deel uitmaken van verenigingsleven, als je maar iets voor ze doet.’
Over groei heeft Omroep MAX niet te klagen, zo is de oplage van het blad MAX Magazine nog steeds aan een opmars bezig, waar de bladen van andere omroepen krimpen. Slagter: ‘We bieden de lezers goede informatie waar ze wat aan hebben, naast het programmaoverzicht, het ‘spoorboekje’. Ze zien het blad vaak eerst in de winkel liggen, kijken erin en herkennen zichzelf en onze programma’s erin, zodat ze er een gevoel bij krijgen, en nemen dan een abonnement. We zijn al wat langer van plan om naast MAX Magazine een nieuw blad te beginnen, met veel puzzels erin. Dat blad zal voor zeker de helft gerelateerd zijn aan de programmering, dat is een voorwaarde om toestemming te krijgen van het Commissariaat voor de Media. Door de coronacrisis is dit plan even uitgesteld, maar gaan we er wel mee verder.’
Jouw idee, regio en Europa
Een ander nieuw plan dat Slagter vorig jaar lanceerde is dankzij corona ook vertraagd. ‘Jouw idee op tv! We hebben duizenden inzendingen gekregen van mensen met een idee voor een programma. Het was de bedoeling dat we de beste zouden kiezen en dat mensen die dan mochten pitchen, maar in verband met corona is dat plan niet uitgevoerd. We gaan er nog wel iets mee doen, want er zaten goede ideeën bij, ik verwacht dat het zeker nieuwe programma’s zal opleveren.’
Omroep MAX werkt inmiddels op NPO2 samen met de regionale omroepen. ‘Wij brengen in Noord-Zuid-Oost-West elke werkdag de beste verhalen van de regionale omroepen. Die komen allemaal aan bod, als onderdeel van een blok met verder BinnensteBuiten en Typisch. We deden al vaak dingen samen met regionale zenders, bijvoorbeeld rond carnaval en de bloemencorso’s. Het is mooi dat de regionale omroepen nu op een landelijk platform te zien zijn. Het zijn voor het merendeel bestaande programma’s. Als er iets nieuw voor wordt gemaakt, financieren we dat zelf, we krijgen er geen geld voor van de NPO.’
Omroep MAX heeft ook op de radio succes. ‘NPO Radio 5 bijvoorbeeld is mede daardoor in marktaandeel wat gegroeid. En dat met alleen digitale distributie via DAB+, zonder FM-frequentie! We zouden trouwens wel weer wat meer moeten doen aan de promotie van DAB+, dat ligt nu een beetje stil. Als de zender wel een FM-frequentie zou hebben, zou er misschien meer groei in zitten. Maar het is te simpel om te zeggen: geef de FM-frequentie van 3FM, dat het niet zo goed doet, dan maar aan NPO Radio 5. DAB+ heeft de toekomst. En hoe wil je je ambitie om jongeren te bereiken nog geloofwaardig houden als je de FM-frequentie van 3FM afpakt? Nee, NPO Radio 5 moet gewoon blijven uitgaan van z’n eigen kracht.’
De geraniums wenken nog lang niet voor Slagter, die een ambitieuze visie heeft voor publieke televisie. ‘Er zou een gezamenlijk platform moeten komen met programma’s van publieke omroepen uit heel Europa. De Nederlandse publieke omroep is hier, in eigen land succesvol. Maar ten opzichte van bedrijven zoals Google, Amazon, Disney en Netflix zullen wij altijd klein blijven. Dat geldt voor andere publieke omroepen in Europa ook. Als we nou samen een platform bouwen, met goede series en adequate budgetten denk ik dat we wel degelijk een deuk in een pakje boter kunnen slaan internationaal.’
Belachelijk inderdaad dat we nog steeds geen buitenlandse programma’s kunnen terugkijken uit bijvoorbeeld België, Duitsland en Engeland.
Overigens met uitzondering Wie is de Mol België op PLAY4. (voorheen VIER)
Naar mijn waarnemingen vertoont Omroep Max in alle opzichten veel overeenkomsten met de TROS van vroeger, dus vóór de fusie met de AVRO. Met dit verschil dat de programma’s van de TROS, zeker op het gebied van entertainment, opvallend veel kritischer werden benaderd dan die van Omroep Max. Jan Slagter krijgt daarentegen ruim baan bij de NPO. Hoe zit dat?Omroep Max is zonder problemen doorgegaan waar de vroegere TROS is gestopt. Het plaatje zou er heel anders uitzien wanneer Omroep Max ook tot fusie met andere omroepen zou worden gedwongen. Logisch natuurlijk dat Jan Slagter zich daar met hand en tand tegen zal verzetten. Maar eerlijker zou dat wel zijn, want gefuseerde omroepen kunnen zich natuurlijk nooit op dezelfde wijze profileren als de omroepen die zich daaraan hebben weten te onttrekken. Met deze ongelijkheid als uitgangspunt is het ledenaantal van Omroep Max niet op juiste wijze te vergelijken met die van andere omroepen. Laat onverlet dat Jan Slagter succesvol is. Hij lijkt stukken slimmer te opereren dan de andere omroepen en weet maximaal te profiteren van de hem geboden mogelijkheden.