Verschillende Nederlandse kunstenaars nemen de ident van de VPRO onder handen. Met hun vrije opvatting van het omroeplogo creëren ze de komende jaren een afwisselende omlijsting van de VPRO-programmering, wat uiteindelijk leidt tot een dynamische collectie kunst die bij de publieke omroep is te zien.  Ident © Streetart Frankey |
| De VPRO heeft een lange traditie in een uitgesproken vormgeving van de stationcall ofwel ident: de korte animatie voor en na een tv-programma die zorgt voor herkenbaarheid van de afzender. De VPRO zet hierin nu een volgende stap. De komende jaren vertalen verschillende Nederlandse kunstenaars hun visie op de VPRO in een geheel eigen versie van de ident. Ze zijn volledig vrij in de uitvoering. Wel staan er drie zaken vast: de lengte (3 seconden en 5 seconden), de compositie van de tune en de zichtbaarheid van het VPRO-logo. Kunstexpo op tv De VPRO nodigt zowel gearriveerde als opkomende kunstenaars uit die actief zijn in verschillende disciplines, van beeldende kunst, street art, vormgeving, animatie, mode tot fotografie. Inmiddels hebben Shertise Solano, Jaap Drupsteen, Streetart Frankey, Aisha Madu, Job, Joris & Marieke, Munir de Vries, Annegien Schilling, Maison the Faux, Zoro Feigl, Fiona Tan en Claudy Jongstra hun medewerking toegezegd. Met hun opvatting van de ident geven de kunstenaars uiting aan een persoonlijke sensatie die de VPRO bij hen bewerkstelligt. Op hun beurt prikkelen zij hiermee de kijkers in hun eigen verwondering en interpretatie. Vanaf 29 augustus 2022 zijn de eerste vier nieuwe idents te zien van de hand van Jaap Drupsteen, Shertise Solano, Streetart Frankey en Aisha Madu. Hun autonome miniatuurtjes vormen het begin van een dynamische kunstcollectie, die de vrijzinnigheid van de VPRO ademt. Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven eind oktober wordt een expositie gewijd aan de eerste acht werken. Streetart Frankey Streetart Frankey (1977) probeert met zijn werk zoveel mogelijk mensen een instant glimlach te bezorgen. Zijn bekendste installatie is wellicht de Lego-versie van volkszanger André Hazes die hij op de Dam in Amsterdam plaatste. Trots is hij op zijn beeldje van Eberhard van der Laan op poptempel Paradiso. ‘Vroeger was ik fan van de strips van Sjef van Oekel door Theo van den Boogaard & Wim T. Schippers. De alles ontregelende ketting-reactie-ongelukken in deze strips zijn natuurlijk legendarisch. Dus die leken me een fraai uitgangspunt voor de ident. Zo is mijn bijdrage tevens een ode aan de ultieme ontregelaar zelf: Wim T. Schippers.’ Bekijk de idents van Streetart Frankey hier. Jaap Drupsteen Ontwerper, regisseur en veejay Jaap Drupsteen (1942) maakt onder meer grafische videobeelden, muziek(theater) tv-producties, concert visuals en ontwerpen voor beveiligd drukwerk. ‘Het principe van een rijkgeschakeerde televisiehuisstijl vond ik rond 1970 uit. Jan Blokker, toen eindredacteur televisie, zag mijn swashy VPRO-logo tegen een duistere filmische wolkenlucht met eclatante muziek, en zei onmiddellijk: “Dat wordt de opening van onze televisieavond.” Ik heb nog ongeveer tachtig varianten gemaakt. Nu ik er 52 jaar later nog eentje mocht maken, kon ik aan niks anders denken dan een remake. Met het huidige logo, dat met rode puntige oortjes nog altijd verwijst naar die rode swashes. De uitstulpende wolken erachter worden net niet dreigend. En tenslotte eindigt de muziek binnen de voorgeschreven paar seconden in een flard van toen. Mijn cirkel is rond.’ Bekijk de idents van Jaap Drupsteen hier. Shertise Solano Multimediakunstenaar Shertise Solano (1982) begeeft zich in verschillende werelden. Aanvankelijk verkende ze de theaterwereld, die ze vanaf 2013 geleidelijk verruilde voor de kunstwereld. In 2020 brak zij door met haar tentoonstelling As Far as I Can See in W139 in Amsterdam. Haar collages, video’s en installaties deelt zij op instagram. ‘Nu ben ik mij aan het verdiepen in een wereld van schaduwen. Toen mij door de VPRO werd gevraagd om een ident te maken, ben ik de studio in gegaan met de vraag hoe een schaduw van de VPRO beweegt in een wereld van mij.’ Bekijk de idents van Shertise Solano hier. Aisha Madu Animatieregisseur Aisha Madu (1992) combineert in haar werk verhalende verhalen en visuele poëzie met minimalistisch grafisch ontwerp. Ze is gefascineerd door ongemakkelijke situaties in ons dagelijkse leven, wat ze met humor en een vleugje absurdisme behandelt. Voor VPRO Dorst maakte ze de serie Schroom. ‘Vroeger keek ik veel naar animatie van de VPRO en dat heeft zich ergens diep in mij genesteld. Wat de VPRO voor mij doet is inspireren. Dat proces van inspiratie heb ik als uitgangspunt genomen. Een idee komt binnen, er vindt een bevruchting plaats waarna iets nieuws ontstaat. In dit geval een nieuwe VPRO-ident.’ Bekijk de idents van Aisha Madu hier. |
Zou leuk zijn als de VPRO Villa Achterwerk terug op televisie brengt. Buiten ZAPP om op de zondagochtend op NPO1. Of oude afleveringen in de herhaling op een van de themakanalen, zaterdagnacht NPO3 (onder de noemer VillaN8werk) en NPO Start. Zou ook leuk zijn als de VPRO de oude comedy/satirische series en programma’s zou herhalen op vrijdag/zaterdagnacht op NPO3, op de themakanalen en NPO Start. Zoals de programma’s en series van Wim T. Schippers (leuk nu hij 80 jaar is geworden), Arjan Ederveen. Jiskefet, Waardenberg & de Jong e.v.a.
Lineaire tv is allang dood, dementerend oudje.
Moet dat?…schelden.
Dr vormgeving van de vpro was/is altijd heel mooi. Zowel op papier als digitaal.
En alle afleveringen van Herenleed.
TV gaat als lineair medium nog wel even mee, maar dat andere technieken/mogelijkheden oprukken is duidelijk.
Beeld & Geluid kondigde in Aether een jaar of drie, vier (?) geleden aan er naartoe te willen om het archiefaanbod online te zetten; on demand dus. Dat leek me toen al geen slecht idee, maar ik vrees dat het op auteursrechtafhandeling is stukgelopen.
Als ik ’t goed begrepen heb is vanuit Brussel al één stap gezet, maar moet dat op nationaal niveau verder worden uitgewerkt. Dat zal dan nog wel een tijdje duren vrees ik. Er zijn op dit moment wel ernstiger zaken waar ‘Den Haag’ zich mee bezig moet houden.
Dan kom je voorlopig toch nog weer even op lineair terug. Dan is het de vraag of VPRO nog bereid is om te investeren in wat indertijd een tijdje als ‘Weerzien Op Drie’ ’s avonds laat de beeldbuizen deed oplichten…
Het is niet stuk gelopen. Ze zijn er mee bezig.
Die rechten waar vanaf het ontstaan van publieke televisie zo mee geschermd word als men programma’s wil terugzien is altijd al onzin geweest. Dat moet gewoon van tafel als het gaat om programma’s van de publieke omroep. Heb dit al vaker uitgelegd, de meeste programma’s zijn met publiek geld (belastinggeld/vroeger kijk & luistergeld genaamd) gemaakt. Het is dus van de zotte dat de NPO/omroepen (of andere zogenaamde rechthebbende) bepaald wat de mensen in het land mogen terugzien. Het moet en had al ten alle tijden mogelijk moeten zijn om de programma’s terug te kunnen kijken. Nu met alle nieuwe technieken is dat nog meer mogelijk te maken dan vroeger. Dit kan via NPO Start of via een apart online platform en tevens via de nu overbodige themakanalen NPO1 & NPO2 Extra. Er zijn natuurlijk uitzonderingen in de zin van aankochten (buitenlandse) serie & documentaires. Dit geld niet voor oude programma’s die nu nog steeds bij een buiten producent liggen (zoals bv diverse comedy’s en ONM bij NPO) deze zijn weliswaar aankocht/besteld door de omroepen maar nog altijd met publiek belastinggeld gemaakt. Dat deze programma’s dus nog steeds in bezit zijn van die buiten producenten hoort dus al die tijd al niet zo te zijn.
Het is dan ook raar dat Jiskefet nu bij Amazon Prime Video kan worden bekeken en de heren zogezegd zelf de rechten van het programma hebben. Ze hebben het weliswaar zelf gemaakt en geschreven, het is niet zo dat ze het eerst gemaakt hebben en dat toen de VPRO heeft besloten om weer een seizoen aan te kopen van de heren. Nee de heren kregen van de VPRO groenlicht om weer een seizoen te maken en kregen daar budget voor en zijn toen pas aan het werk gegaan om het te schrijven en te maken. Het rechten verhaal hoort dus bij de publieke omroep in de meeste gevallen niet op te gaan.
Het is natuurlijk onzin dat alleen omdat het met belastinggeld is betaald er geen rechten over producties zouden gelden. Een lantarenpaal mag je ook niet van straat meenemen voor in je tuin of een agent meenemen voor de bewaking van je huis. Oftewel aan alles wat met belastinggeld wordt gekocht zitten bepaalde gebruiksrechten. Kun je het niet mee eens zijn, maar vanuit makers perspectief is het logisch. Omdat makers bepaalde rechten behouden zijn de producties vaak goedkoper.
@Bas Het is in jouw ogen onzin maar, ik heb gelijk. Het is niet zoals dat iemand in eigen beheer of met een maatschappij een boek, liedje documentaire, serie of film schrijft. Je kijkt blijkbaar nooit verder dan al de begaande paden. Iets is zo omdat het altijd al zo is. We doen het altijd al zo. Dat betekent echter niet automatisch dat je het bij het juiste eind hebt.
Je voorbeeld van de lantaarnpaal is een goeie. Ik gebruik altijd het fietspad als voorbeeld maar, goed die lantaarnpaal. Die word ook geplaatst van belastinggeld en iedereen kan en mag daar elke dag naar harte lust gebruik van maken als het buiten donker word. Het is niet zo dat je na een paar keer langs die lantaarnpaal te hebben gelopen je ineens extra moet betalen omdat te mogen doen.
Ben je dan echt automatisch al je rechten kwijt als je een programma maakt voor de NPO (en dus van belastinggeld) volgens mijn theorie? Nee, niet als jij eerst dat programma maakt in eigen beheer (met eigen geld of geld van derden) en het later aan de NPO verkoopt om uit te mogen zenden. Dan behoren die rechten natuurlijk aan je zelf. (of derden)
In de meeste gevallen gebeurd dit niet. De omroepen geven budget en opdracht tot het maken van het programma en dit gebeurd van belastinggeld. Dus is dat gemaakte programma of die serie net als die lantaarnpaal of dat fietspad van iedereen. En dus moeten deze programma’s en series al jaren ergens toegankelijk zijn om te kunnen bekijken voor iedereen.
Vroeger kon dit niet want er was niet de techniek om dit mogelijk te maken (al hadden ze daar gewoon meer door moeten gaan op de themakanalen) Nu kan dat met online kanalen en streamingdiensten wel. Goed dat hier nu eindelijk aan gewerkt word vanuit de politiek en Beeld & Geluid.