Westerborkfilm opgenomen in het UNESCO Memory of the World Register

De Westerborkfilm en het bijbehorende script zijn opgenomen in het UNESCO Memory of the World Register. De film toont unieke beelden van het doorgangskamp Westerbork tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met de vermelding in het register zijn de documenten officieel door UNESCO erkend als werelderfgoed. De film is in beheer van Beeld en Geluid en is permanent te zien bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies beheert het script.

De Westerborkfilm is gefilmd door de Joodse filmmaker en gevangene Rudolf Breslauer, in opdracht van kampcommandant Albert Gemmeker. De aanname is dat Gemmeker een film wilde vertonen aan het nazibewind in Duitsland, over het geciviliseerde, geoliede systeem van doorgangskamp Westerbork. Breslauer kreeg als maker veel vrijheid, waardoor zijn perspectief op het dagelijks leven in het kamp zichtbaar is in de filmbeelden. Ook bevat de film het iconische beeld van het Sinti-meisje Settela Steinbach, die tussen de deuren van het transport naar het vernietigingskamp naar de camera kijkt.

“Deze film bevat zeldzame, iconische beelden, met een uiterst problematische status – want gemaakt in opdracht van de nazi’s; juist daardoor raken ze aan de kern van een van de meest gruwelijke episodes van de moderne geschiedenis”, zegt NIOD-directeur Frank van Vree over de film.

Tom De Smet, waarnemend directeur van Beeld en Geluid: ‘’De Westerborkfilm is internationaal van zeer grote waarde en daarom zijn we verheugd met de inschrijving in het Memory of the World Register. De beelden zijn al talloze malen gebruikt in documentaires en films over de Tweede Wereldoorlog. Het geeft een unieke inkijk in het leven in een doorgangskamp.’’

Niet geënsceneerd
“We zijn heel blij met deze internationale erkenning”, zegt Dirk Mulder, directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork. “Het is echt uniek materiaal: het zijn de enige bekende beelden uit duizenden kampen in Europa, die niet geënsceneerd zijn en de enige beelden van de transporten. En juist omdat het bewegend beeld is, maakt het heel veel indruk op mensen.”

Met de vermelding in het register verkennen de betrokken organisaties samen mogelijke restauratie en nieuwe vormen van educatie en publiekspresentatie van de Westerborkfilm.