Zit de radio-sector in haar laatste fase?

Het is duidelijk dat de populariteit van FM-radio in Nederland de afgelopen jaren is afgenomen, terwijl digitale platforms zoals podcasts en Spotify aan populariteit winnen. De luistercijfers van NPO 3FM, een bekend radiostation in Nederland, vertonen bijvoorbeeld een dalende trend over de afgelopen 20 jaar¹. Ook wordt radio steeds vaker online geconsumeerd, zoals blijkt uit gegevens van het Internet Luister Onderzoek (ILO) en Nederland.FM, die actuele online luistercijfers presenteren als aanvulling op de traditionele luistercijfers van NLO².

In mei en juni 2022, toen de eerste frequenties werden afgestoten, daalde het marktaandeel van FM-radio naar 0,4%. Het weekbereik nam af van 150.000 luisteraars naar 61.000 luisteraars, wat een duidelijke daling toont in de loop van een jaar³. Bovendien toont een onderzoek op basis van de luistercijfers van de afgelopen vijf jaar aan dat er weinig verschuivingen zijn geweest in de luisteraarsaantallen van enkele radiostations zoals Sky Radio, 100% NL en 3FM. Het meeste publiek van deze stations valt in de leeftijdscategorie van 35-49 jaar, wat suggereert dat jongere generaties mogelijk andere platforms verkiezen boven traditionele FM-radio⁴.

Deze trends suggereren dat FM-radio in Nederland mogelijk aan relevantie verliest ten opzichte van digitale audio-alternatieven. De exacte toekomst van FM-radio is echter onzeker en kan afhangen van verschillende factoren, waaronder technologische innovaties, regelgevingsbeslissingen en de evoluerende luistergewoonten van het publiek.

De verminderde interesse van jongeren om radio-dj te worden kan worden toegeschreven aan verschillende factoren, waaronder de opkomst van digitale platforms en veranderende luistergewoonten, gebrek aan begeleiding in de radio-industrie, en een inconsistent muziekbeleid bij sommige radiostations.

Een andere probleem waar de radio-industrie te maken heeft is het probleem van nieuwe aanwas van talenten. Dit komt ook door de verminderde interesse van jongeren om radio-dj te worden en kan worden toegeschreven aan verschillende factoren:

Veranderende interesses luistergewoonten en digitale platforms:
- Jongeren luisteren weliswaar nog steeds naar de radio, maar voor een kortere duur. Ze halen hun muziek voornamelijk van platforms zoals YouTube en Spotify, wat de traditionele radio-ervaring minder aantrekkelijk maakt voor hen. Dit aspect maakt het ook moeilijker voor traditionele radiostations zoals 3FM om hun missie van het introduceren van nieuwe muziek te vervullen, aangezien veel jongeren nu naar digitale platforms gaan voor hun muziekbehoeften¹².
- De voorkeur van jongeren voor on-demand luisteren, waarbij ze zelf kunnen kiezen naar welke muziek ze luisteren, speelt ook een rol. Dit is iets dat traditionele radio niet kan bieden in vergelijking met digitale streamingdiensten³.
- Jongeren hebben nieuwe luisterpatronen ontwikkeld, waarbij ze voornamelijk naar mp3-muziekbestanden luisteren in plaats van naar traditionele AM- en FM-stations⁴, maar hebben ook andere interesses en carriereambities gekregen, waaronder dance-dj, programmeur of youtuber.
Gebrek aan begeleiding:
- Er is een gebrek aan vaste zendermanagement en begeleiding voor jonge en onervaren dj’s in de radio-industrie. Dit gebrek aan begeleiding kan demotiverend werken voor potentiële nieuwe dj’s die wellicht geïnteresseerd zijn in een carrière in de radio, maar zich niet gesteund of goed begeleid voelen¹.
- Er lijkt ook weinig plaats te worden gemaakt oor nieuwe dj’s in de dagprogramering. Hierdoor kunnen veel jonge radio-dj niet een volwaardige boterham verdienen met hun radiowerk.
- Steeds minder omroepen lijken ook te willen investeren in een goede radioschool. Hierdoor wordt het voor potentiële talenten ook moeilijker om het radiovak goed onder de knie te krijgen. De hoge kosten van de fm-veiling van 2023 heeft ook al weinig goed gedaan aan de budgetten om te investeren in jong talent.